Hiç haçan eşitmedik plastik çalyşmalar hakda näme eşitdiňiz?
Kagyz önümleri we bambuk önümleri ýaly daşky gurşaw taýdan arassa we tebigy plastmassa çalyşmalary adamlaryň ünsüni özüne çekdi.Olardan başga-da, haýsy täze tebigy alternatiw materiallar bar?
1) Deňiz ösümligi: plastik krizise jogap?
Bioplastikanyň ösmegi bilen deňiz ösümlikleri adaty plastmassa gaplamagyň iň oňat ornuny tutdy.
Ekiş gury ýer materiallaryna esaslanmansoň, adaty uglerod zyňyndylary üçin material bermez.Mundan başga-da, deňiz ösümlikleri dökün ulanmagyň zerurlygy ýok.Göni deňiz ekosistemasynyň saglygyny dikeltmäge kömek edýär.Diňe biodegrirlenip bolman, eýsem öýde kompost bolup bilýär, bu bolsa senagat desgalarynda himiki reaksiýa bilen dargamagyň zerurlygynyň ýokdugyny aňladýar.
Indoneziýada durnukly gaplama başlangyjy bolan “Evoware”, iki ýyla çenli dowam edip bilýän we iýip bolýan adaty gyzyl suwotulary gaplady.Häzirki wagta çenli azyk, kosmetika we dokma senagatynda 200 kompaniýa önümi synagdan geçirýär.
Iňlis başlangyç notpla, kömürturşy gazynyň zyňyndylaryny 68% azaldyp bilýän ketçup haltalary ýaly deňiz ösümliklerine esaslanýan iýmit we içgi gaplamalaryny hem döretdi.
“Oohos” diýlip atlandyrylýan, kuwwaty 10-dan 100 ml çenli bolan içgileri we souslary ýumşak gaplamak üçin ulanylýar.Bu paketleri adaty öý galyndylarynda iýip we taşlap, 6 hepdäniň içinde tebigy gurşawda zaýalap bolýar.
2) Kokos süýümi gül küýzelerini ýasap bilermi?
Iňlis ösümlik elektronikasynyň satyjysy “Foli8”, arassa kokos süýüminden we tebigy lateksden ýasalan biodegrirlenip bilinýän gül küýzeleriniň birnäçesini satuwa çykardy.
Ösümlik esasly bu basseýn diňe bir ekologiki aýak yzyny azaltmaga kömek etmän, bagbançylyk nukdaýnazaryndan hem peýdalydyr.Hemmämiziň bilşimiz ýaly, kokos gabygy süýümli küýzeler kökleriň güýçli ösmegine kömek edip biler.Bu täzelik, şeýle hem köne küýzegärleri kök zaýalanmak howpuny azaltmak bilen has uly küýzelere aňsatlyk bilen salmak mümkinçiliginden gaça durýar.
“Foli8”, Sawoý ýaly meşhur London gözel ýerleri, şeýle hem Angliýanyň dünýädäki iň esasy iş ýerleri üçin kärhana ekmek çözgütleri bilen üpjün edýär.
3) Gaplaýyş materialy hökmünde popkorn
Popkorny gaplamak materialy hökmünde ulanmak başga bir köne degişmä meňzeýär.Şeýle-de bolsa, ýakynda Gottingen uniwersitetiniň gözlegçileri polistirol ýa-da plastmassa ekologiýa taýdan arassa alternatiw hökmünde ösümlik esasly ekologiýa taýdan arassa material taýýarladylar.Uniwersitet, gaplaýyş pudagynda amallary we önümleri täjirçilik taýdan ulanmak üçin nordgetreide bilen ygtyýarnama şertnamasyna gol çekdi.
“Nordgetreide” -iň dolandyryjy müdiri Stefan Schult bu ösümlik esasly gaplamanyň oňat durnukly alternatiwadygyny aýtdy.Mekgejöwen önümlerinden öndürilmeýän önümlerden ýasalýar.Ulanylandan soň hiç hili galyndy bolmazdan kompostlap bolýar.
Gözleg toparynyň başlygy professor Alireza kharazipour: "Bu täze proses, plastmassa senagaty tarapyndan işlenip düzülen we dürli galyndy bölekleri öndürip biljek tehnologiýa esaslanýar" -diýdi.“Gaplamak meselesine seredilende bu aýratyn möhümdir, sebäbi önümleriň howpsuz daşalmagyny üpjün edýär we galyndylary azaldýar.Bularyň hemmesi, hatda soňundan biodegrirlenip bilýän material ulanmak arkaly gazanylýar. "
4) “Starbucks” “şlak turbasyny” işe girizýär
Dünýädäki iň uly zynjyrly kofe dükany hökmünde “Starbucks” daşky gurşawy goramak ýolunda naharhana pudagyndan hemişe öňde barýar.Dükanda PLA we kagyz ýaly zaýalanýan materiallardan ýasalan bir gezek ulanylýan gap-gaçlary görmek bolýar.Şu ýylyň aprel aýynda “Starbucks” PLA we kofe meýdançalaryndan ýasalan biodegrirlenip bilinýän sypal resmi taýdan işe girizildi.Sypalyň biodegrasiýa derejesiniň dört aýyň içinde 90% -den gowrak bolup biljekdigi aýdylýar.
22-nji aprelden bäri Şanhaýdaky 850-den gowrak dükan bu “şlak turbasyny” üpjün etmekde öňdeligi eýeledi we ýylyň dowamynda ýuwaş-ýuwaşdan tutuş ýurt boýunça dükanlary ýapmagy meýilleşdirýär.
5) Coca Cola integrirlenen kagyz çüýşesi
Bu ýyl Coca Cola kagyz çüýşe gaplamasyny hem satuwa çykardy.Kagyz çüýşäniň göwresi, 100% gaýtadan işlenip bilinýän Demirgazyk agaç pulpa kagyzyndan ýasalýar.Çüýşäniň bedeniniň içki diwarynda biodegrirlenip bilinýän biomateriallardan goraýjy film bar we çüýşäniň gapagy hem biodegrirlenip bilinýän plastmassadan ýasalýar.Çüýşäniň bedeni materiallaryň mukdaryny ýene bir gezek azaldýan we ekologiýa taýdan arassa bolan durnukly syýa ýa-da lazer nagyşlaryny kabul edýär.
Toplumlaýyn dizaýn çüýşäniň berkligini güýçlendirýär we has gowy saklamak üçin çüýşäniň aşaky ýarysyna gyrmyzy dokma dizaýny goşulýar.Bu içgi Wengriýanyň bazarynda synag esasynda 250 ml satylar we ilkinji partiýa 2000 çüýşe bilen çäklener.
Coca Cola, 2025-nji ýyla çenli gaplamanyň 100% gaýtadan işlenip bilinjekdigini wada berdi we 2030-njy ýyla çenli her çüýşäniň gaplanyşynyň ýa-da gaýtadan ulanylmagyny üpjün etmek üçin ulgam döretmegi meýilleşdirýär.
Zaýalanýan plastmassalaryň öz “daşky gurşawy” bar bolsa-da, bu pudakda hemişe jedelli.Zaýalanýan plastmassalar adaty plastmassalary çalyşmak üçin “täze halaýan” boldy.Şeýle-de bolsa, zaýalanýan plastmassalary hakykatdanam uzak wagtlap ösdürmek üçin, zaýalanýan plastmassalaryň giňden ulanylmagyndan soň emele gelen galyndylary ylmy taýdan ýok etmek meselesini nädip çözmeli, zaýalanýan plastmassalaryň sagdyn we durnukly ösüşini çäklendirýän esasy nokat bolar.Şonuň üçin zaýalanýan plastmassalary mahabatlandyrmak üçin gaty uzak ýol bar.
Iş wagty: Mart-12-2022